تهران، سیدخندان، خیابان میرمطهری، پلاک ۳۸، واحد ۷۱
021-88514651
پشتیبانی
09367951354
بادرنجبویه

بادرنجبویه

بادرنجبویه

نام علمی گیاه بادرنجبویه Melissa officinalis است و در انگلیسی به آن Common balm، lemon balm و balm گفته می شود. از نظر گیاهشناسی از خانواده نعنا یا Lamiaceae است و گیاهی چند ساله, علفی و معطر می باشد و ارتفاع آن بین 30 تا 125 سانتی متر است. ساقه به صورت چهار گوش بوده و پوشید از کرکهای بلند؛ کوتاه و غده ای می باشد. برگهای متقابل و دارای دمبرگهای نسبتا ظویل است و به اشکال تخم مرغی و تخم مرغی مثلثی دیده می شود، سطح برگ نیز از کرکهای غده ای پوشیده شده است و در محل رگبرگ دارای کرکهای سفید بلند است. میوه آن فندقه و سیاه رنگ است. زمان گلدهی از خرداد تا اواسط مرداد است.

مواد موثره

این گیاه دارای اسانس، ترکیبهای فلاونوئیدی و فنلی می باشد، از نظر ترکیب شیمیایی اسانس این گونه شباهت زیادی به علف لیمو دارد و دارای ترکیبهایی همچون سیترونلل، سیترال، ژرانیول و لینالول، بتا-پینن، آلفا-پینن و بتا-کاریوفیلن و بتا-کاریوفیلن اکسید می باشد. معمولا از برگ و سرشاخه های جوان برای اسانس گیری استفاده می شود.

درصد اسانس در این کونه معمولا کمتر از یک است و بین 02/0 تا 3/0 درصد تخمین زده می شود (Peter، 2004). درصد اسانس نمونه های خشک بیشتر از نمونه های تر می باشد. در یک تحقیق بازده اسانس جمعیتهای Melissa officinalis از سه منطقه فارس، کرج و سمنان به ترتیب 14/0، 25/0 و 26/0 گزارش شد. در گزارش دیگری درصد اسانس جمعیتهای مختلف بادرنجبویه از 3/0 (جمعیت اصفهان)، 4/0 (جمعیت ورامین) و 6/0 (جمعیت تهران) گزارش شد. در مطالعه دیگری بازده اسانس Melissa officinlis (25/0%) گزارش شد.

در مطالعه‌ای ترکیبهای عمده اسانس در جمعیتهای فارس و سمنان شامل سیترونلل، بتا-کاریوفیلن و تیمول شناسایی شد اما در جمعیت کرج ترکیبهای سیترونلل، کارواکرول و هومولن اپوکسید ترکیبهای شاخص بودند. سیترال (32% تا 71%) و کاریوفیلن اکسید در اسانس سرشاخه بادرنجبویه جمعیت های اصفهان و تهران شناسایی شد. نرال (23%)، ژرانیال (31%) در این گونه شناسایی شد. در مطالعه دیگری گزارش شد که سیترونلل و ژرانیول ترکیبهای اصلی برگ و ترانس کاروئل و سیترونلل ترکیبهای اصلی سرشاخه هستند.

ترکیبهای فنلی شامل کافئیک اسید، بنزوئیک اسید، کلروژنیک اسید، گالیک اسید و سینامیک اسید می باشدو فلاونوئیدها شامل ایزوکوئرستین، رزمارینیک اسید و لوتئولین است.

پراکنگی جغرافیایی

این گیاه در ایران در مناطق شمال و شمال غرب ایران و دامنه های البرز پراکنده شده است. گیاه بادرنجبویه در منطقه مدیترانه، غرب آسیا و شمال آفریقا می روید و در اروپا و و شمال آمریکا کشت و کار می شود.

نیازهای اکولوژیک

بادرنجبویه در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد. بذرها در دمای 10 تا 12 درجه سانتیگراد جوانه می زنند؛ اما دمای بهینه 18 تا 20 درجه سانتیگراد است و رشد مطلوب گیاه در دمای 20 تا 22 درجه سانتیگراد است. برای مدت کوتاه می تواند دمای پایین را تحمل کند ولی دمای پایین برای گیاهان مسن مضر است و تاثیر نامطلوبی بر رشد و نمو آنها می گذارد. رشد گیاهان در سایه باعث کاهش رشد و نمو و کمیت و کیفیت اسانس می شود.

کاشت محصول

 برای کشت بادرنجبویه خاکهایی با بافت متوسط و غنی از کلسیم و مواد معدنی مناسب است. کاشت آن به صورت مستقیم در مزرعه و یا گلخانه صورت می گیرد. کاشت مستقیم در پاییز و با عمق کشت 5/0 تا یک سانتی متر انجام می شود و کاشت غیر مستقیم در اواخر زمستان یا اوایل بهار انجام می شود. رشد اولیه بادرنجبویه کند است و مبارزه با علفهای هرز ضروری است. قبل از کشت کود دهی زمین زراعی با کود حیوانی کاملا پوسیده و کود های شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم توصیه شده است و پس از کشت کاربرد نیتروژن در بین ردیفها نتایج مطلوبی در افزایش عمکرد دارد.

خواص دارویی و کاربردها

   «صنایع غذایی»

در صنایع غذایی به عنوان دمنوش، ادویه و طعم دهنده استفاده می شود. برای تهیه دمنوش از نمونه های تازه یا خشک استفاده می شود. در سالاد، پاستا، سوپ و طعم دار کردن انواع گوشت، مرغ، تخم مرغ و سرکه کاربرد دارد.

    «طب سنتی»

در طب سنتی از بادرنجبویه برای درمان سر درد های یک طرفه، دردهای عصبی دندان، برطرف کردن بی حوصلگی، کج خلقی، خشتگی های روحی و عصبانیت استفاده می شودو مقوی قلب است. همچنین به عنوان عامل ضد تشنج، مقوی معده، بادشکن و تسهیل کننده عمل هضم است.

طبع بادرنجبویه گرم و خشک است، دمنوش بادرنجبویه اثر آرام بخش داشته و همراه با سنبل الطیب در درمان بی خوابی و اضطراب مفید است. همچنین موجب بهبود کیفیت خواب و کاهش علائم بی خوابی می شود. بادرنجبویه در بهبود بیماریهای کبد چرب، کاهش چربی کبد و خارج کردن سموم از کبد نقش دارد و موجب آرام کردن درد معده می شود. دمنوش بادرنجبویه قاعده آور است و در رفع دردهای قاعدگی و عوارض یائسگی موثر است. عرق بادرنجبویه برای درمان تورم طولانی مدت مجاری تنفسی، تنگی نفس و سرفه های مزمن مفید است.

    «خواص دارویی»

 

  • خواص ضد اضطراب، ضد استرس، ضد افسردگی
  • رفع بی خوابی و بهبود حافظه و آلزایمر
  • ضد میگرن
  • ضد اسپاسم و ضد التهاب
  • ضد نفخ
  • خواص ضد میکروب، ضد قارچ و ضد ویروس
  • ضد تومور
  • بهبود بیماریهای قلبی

فرآورده های دارویی

نام تجاری
شکل دارویی
نام شرکت

ملیسان

ژل

گل دارو

ایبروگل

محلول

گل دارو

کربوگل

کپسول

گل دارو

ملاگل

ژل

گل دارو

میکراگل

قرص

گل دارو

نوراگل

قرص

گل دارو

آنتی میگرن

قطره

گل دارو

نوشته های مرتبط
یک پاسخ بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.فیلد های مورد نیاز علامت گذاری شده اند *